Anne Sütünün Yeterli Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

• Anne sütünün bebeğin için yeterli olup olmadığının en iyi göstergesi, bebeğin kilo alma hızı ve büyümesidir.
• Bebeğin ilk on günde doğum ağırlığının yaklaşık %10’unu kaybeder. Daha sonra kilo alarak ikinci haftayı doldurduğunda doğum kilosuna ulaşır. Bu beklenen bir durumdur.
• İkinci haftanın sonunda bebeğinin kilosunun doğum kilosu ile aynı olması her şeyin yolunda olduğunu gösterir.
• Bebeğin ilk 6 ay içerisinde her ay ortalama 600-900 gr alırsa ve 6 aylık bebeğinin kilosu doğum ağırlığının iki katına erişti ise kilo alması yeterlidir.

Bebeklerde Büyüme Nasıl Takip Edilir?

Bebeğin büyüme takibi, kız ve erkek çocukları için ayrı persentil tabloları aracılığı ile yapılır ve düzenli olarak;

• Vücut ağırlığı,
• Boy uzunluğu ve
• Baş çevresi ölçümü yapmak gerekir.

Bu ölçümler sonucunda da bebeğinin 3 ve 97 arasındaki persentil değeri bulunur ve bu persentil değerindeki değişim düzenli olarak izlenir. İzleme sonucunda büyümeyi engelleyen unsurlar varsa tespiti ve müdahalesi için bir uzmandan yardım almak önemlidir.

Anne Sütü Alan Bebeklerde Formül Mama Kullanımı Nasıl Olmalı?

Sütün bebeğinin kilo almasına yetmiyorsa öncelikle sütünü artırmaya çalışmalısın. Aldığın tüm tedbirlere rağmen sütün bebeğinin yeterli büyümesini sağlamıyorsa çocuk doktorunun yönlendirmesi ile formül mama vermek durumunda kalabilirsin.

Bebeğini biberon maması ile beslemen gerekiyorsa ilk altı ayda sadece ve sadece “anne sütü muadili” ibaresi bulunan mamaları kullanabilirsin. Devam mamalarını ise, bebeğinin altıncı ayını doldurmasının ardından kullanabilirsin.

Az da olsa anne sütün varsa her formül mama öncesinde emzirmen, emzirdikten sonra formül mama vermen önemlidir. Formül mamaların üzerinde kaç aylık bebeklerde ne kadar kullanımın gerekli olduğu belirtilmektedir. Bunlar ortalama miktarlardır. Bebeğine ne kadar formül mama vermen gerektiği sütünün ne kadar olduğuna göre değişir.

Formül mama kullanırken dikkat edilmesi gereken; mamanın üzerinde yazan kullanım şekline hassasiyetle uyulması gerekliliğidir. Formül mamalar sulandırılarak hazırlanır. Belirtilenden daha az toz kullanman bebeğinin büyüyememesine yol açarken fazla toz kullanman da bebeğinde susuzluk gelişmesine ve böbrek sorunlarına yol açar.

İlk 6 ayda bebeğinin bağışıklık sistemi yeterince gelişmemiş olduğundan, formül mama kullanımında dikkat etmen gereken bir diğer konu da hijyendir. Formül mama kullandığında su kaynatıp ılıtma, biberon kullanma gibi unsurlar da devreye girer ve bunların da temizliği önemlidir. Hem mama ve biberon ısıtma görevlerini gören hem de hijyeni sağlayan sterilizatörlerden yararlanman işini büyük ölçüde kolaylaştırır.

Çeşitli nedenlerden dolayı emzirmende ya da bebeğinin emmesinde sorun varsa sütünü sağabildiğin kadar fazla sağman önemlidir.

Anne Sütünü Sağmak Ne Zaman Önemli ve Gerekli?

• Meme başın çökük ise, tıkanık ya da şiş meme problemin var ise,
• Bebeğin ememiyorsa ya da emmeyi reddediyor ise,
• Bebeğin düşük doğum ağırlıklı ise,
• Bebeğinde bir hastalık söz konusu ise,
• İşe başlamış isen ya da
• Bir hastalığın söz konusu ise sütünü sağman gerekli olabilir.
• Sağdığın sütü bebeğine biberon ile verebilirsin. Bebeğinin hem biberonu kabul etmesi hem de memeden uzaklaşmaması için biberon seçimin önemlidir.

Anne Sütü Nasıl Saklanır?

• Oda ısısında (19-22° C) 3 saat,
• Buzdolabında (0-4°C) 3 gün,
• Buzdolabının buzluğunda 14 gün ve
• Derin dondurucuda 3 ay saklayabilirsin.

Sağdığın sütü süt saklama poşetine koyduktan sonra, poşetin üzerindeki tarih alanını doldurarak saklama süresini takip edebilirsin. Ayrıca, süt saklama kaplarını da kullanabilirsin. Bazı süt saklama kapları kapak kısmına biberon başlığı takılması sayesinde kolayca biberon haline gelebilir. Böylelikle buzdolabından çıkardığın gibi biberon ve mama ısıtıcılar sayesinde çabucak ısıtıp bebeğine anne sütünü hemen sunabilirsin. Anne sütü çözüldükten sonra ne kadar saklanır? diye düşünüyorsan bilmelisin ki çözdürdüğün anne sütünün aynı gün içerisinde tükenmesine dikkat etmelisin. Kesinlikle tekrar dondurup kullanmamalısın.

Anne Sütünün Yararları Neler?

• Anne sütü bebeğinin beslenmesi, büyümesi, gelişmesi ve hastalıklardan korunması için var olan en iyi ve tek besindir.
• Doğum yaptığında memende hazır olarak bulunan, halk arasında “ağız sütü”, literatürde ise “kolostrum” olarak adlandırılan ilk anne sütü bebeğinin ilk aşısıdır. 10-40 ml kadar olan bu süt bebeğine çok önemli bir korunma mekanizması sağlar.
• Anne sütü son derece zahmetsizdir. Ekonomiktir. Isıtma gerektirmez. Hijyen korkusu olmadan direkt olarak bebeğine verebilme kolaylığı sağlar.
• Mideden boşalması hızlı, sindirimi kolaydır. Yumuşak dışkılamayı sağlar. Alerji yapmaz. İçeriğinde bebeğinin ihtiyacı olan hemen hemen tüm vitamin ve mineraller bulunur. Yine de bebeğinin dışarıdan alması gereken bazı vitaminler vardır.
• Bebeğinin memenden beslenmesi, psikolojik gelişimi için de önemlidir. Anne ve çocuk arasındaki muhteşem bağın kuvvetlenmesini, bebeğinin kendini güvende hissetmesini sağlar.

Emzirme Sıklığı Nasıl Olmalı?

Sütün doğum şekline göre farklı zamanlarda gelebilir. Doğal ya da normal doğum yaptıysan sütün doğumdan hemen sonra, sezaryen doğum yaptıysan da yaklaşık 1-3 gün içerisinde gelir.

Uzun süreli ve bol süt üretebilmen için sık sık emzirmen gerekir. Doğumdan hemen sonra emzirme sıklığını da emzirme süresini de ayarlaman kolay olmayabilir. Bebeğin istedikçe, ne sıklıkla olursa olsun emzirmen önemlidir. Emzirme sıklığı ilk ay boyunca 8-12 kez olabilir. Tek bir memeni ortalama 15-20 dakika vermelisin. Bebeğin daha uzun emmek istiyorsa diğer memeye geçmelisin. Bir memeyi tam olarak boşaltmadan diğer memeye geçmemen doğru olandır. Eğer memen boşalmamışsa bir sonraki emzirmede tam olarak boşalmayan memeden emzirmeye başlamalısın.

• Bir aylık gelişimini tamamlayan bebeğini günde 7-8 kez emzirmen yeterli olur. Emzirme sayısı 3.ayın sonuna kadar biraz azalır, günde 5-6’ya iner.
• Üçüncü aydan 6. ayın sonuna kadar da emzirme sayısı 4-5 olacak şekilde devam eder.
• Altıncı ay tamamlandığında da ek gıdaya geçiş süreci başlar. Emzirme sayısı 3-4’e iner, diğer öğünler ek gıda ile desteklenir.

Anne Sütü ile Beslenen Bebeklerde Gece Beslenmesi Nasıl Olmalı?

Bebeğin 0-6 ay döneminde gece de emmek ister. İlk ay bebeğin 2 saatte bir emzirilmesi önerildiğinden, bebeğini geceleri uyandırarak da süt vermen gerekebilir. 2. aylık bebeğini 6. ayın sonuna kadar sadece uyandığında emzirmen yeterli olacaktır. Bebeğin 3 aylık gelişimini tamamladıktan sonra, 4-5 saat deliksiz uyuyabilir. Bu sebeple 3. ve 6. aylar arasında gecede yaklaşık 2 kez emzirmeye devam edebilirsin.

Emzirme Pozisyonları Neler?

Bebeğinin iyi emmesi hem doymasını sağlar hem de senin süt üretimini artırır. Bebeğinin iyi emebilmesi için emzirme pozisyonun önemlidir. Bebeğini emzirirken kullanabileceğin emzirme pozisyonları şunlardır:

• Kucaklama ya da Beşik Pozisyonu: Normal doğumla zamanında dünyaya gelmiş bebekler için uygundur.
• Çapraz Beşik Pozisyonu: Normal doğumla zamanında dünyaya gelmiş ancak meme başını yeterli kuvvet ile tutamayan bebekler için uygundur.
• Çanta Pozisyonu: Karnında ameliyat dikişleri ya da karın bölgesinde özel bir hassasiyet/ rahatsızlık olan annelerin tercih edebileceği bir pozisyondur.
• Yatar Pozisyon: Annenin yattığı yerden kalkmasının zor olduğu durumlarda emzirmek için kullanılabilecek pozisyondur.

Annenin etkili emzirebilmesi, bebeğin ise etkili bir şekilde emebilmesi için şüphesiz sadece doğru emzirme teknikleri uygulamak yeterli değildir. Emzirme ortamın, psikolojin kısacası emzirme konforun da önemlidir. Emzirme ile ilgili daha detaylı bilgiyi Doğru Emzirme Yöntemini Bulman için 4 Emzirme Pozisyonu Önerisi yazımızda okuyabilirsin.

Aldığın tüm tedbirlere rağmen bazı fizyolojik sorunlar, bebeğin hemen doğum sonrasında anneden ayrı kalmasını gerektiren durumlar, düşük doğum ağırlıklı bebek ya da prematüre bebek sahibi olmak emzirmeyi engelleyebilir. Her bir emzirme sorunu için alınabilecek önlemler farklıdır. Emzirmeyi engelleyen sorunları ve çözümleri için Emzirmeyi Engelleyen 12 Sorun Nedir? yazımızdan okuyabilirsin.

Emzirme Döneminde Beslenme: Anne Sütünü Artıran Yiyecekler ve İçecekler Neler?

Doğumdan sonraki ilk zamanlar her yeni anne için zordur. Uykusuzluk, yorgunluk, yeni hayata uyum süreci gibi nedenler emzirmeni ve anne sütünün miktarını etkileyebilir.

Peki, anne sütünün çoğalması için ne yapmalı?

• Bu dönemde öncelikle sakin, huzurlu ve rahat olman, uykunu iyi alman, bebeğini doğru pozisyonda verimli emzirmen sütünü artırmanı sağlar.
• Bol sıvı içmen sütünü artırabilmen için en önemli anahtarlardandır. Günde en az 2.5-3 lt su içmen, şeker ilave edilmemiş meyve kompostoları, rezene, ıhlamur gibi bazı bitki çayları, süt üretimini artırmana yardımcı olur.
• Yeşil yapraklı sebzeler, yumurta, kayısı, etli sebze ve kurubaklagillerin de beslenme programında bulunması sütünü artırmaya destek olur. Ancak, gaz yapan yiyeceklerden uzak durman faydalıdır.
• Bunların dışında anne sütünü artırma amacıyla üretilmiş içeceklerden de yararlanman mümkündür.

Anne Sütü Alan Bebeğe Su Vermek Gerekir mi?

Anne sütü yeteri kadar su içerir. Sadece anne sütü alan bebeğin ek gıdaya geçene kadar, 4-6 aylık olana kadar, suya ihtiyaç duymaz.

Ek gıda dönemi öncesinde anne sütü alan bebeğine su vermen süt üretimini olumsuz etkiler.

Eskiden emzirme sonrası ağzının temizlenmesi ve pamukçuk olmaması için bebeğe çok az da olsa su verilirmiş. Günümüzde bu kadar bile su verilmesinin gerekli olmadığını bilimsel çalışmalar ortaya koymuştur.

Bebeğinde pamukçuk gelişti ise Pamukçuk Nedir ve Bebeklerde Pamukçuk Nasıl Tedavi Edilir? yazımızı okuyabilirsin.

Anne Sütü ile Beslenen Bebeğe 6 Aydan Önce Ek Gıda Verilebilir mi?

0-6 aylık dönemde anne sütü ile yeterli büyüyen ve gelişen bir bebeğin farklı mama ya da gıda desteklerine ihtiyaç duyması söz konusu değildir.

Ek Gıdaya Erken Başlamanın Zararları Neler?

• Gerek olmadığı halde ya da doktorunun önerisi olmadan ek gıdaya geçmenin bazı zararları olabilir.
• Bebeğini emziriyorsan ek gıdaya erken başlaman süt üretim miktarını ve verimini azaltabilir.
• Sütün içerisindeki demir ve çinko gibi bileşenleri etkileyebilir olduğundan bu minerallerin emilimi azalabilir.
• Erken ek gıda alması bebeğinin sindirim sistemini zorlayabilir, enfeksiyon ve ishal riskini artırabilir.

Kızımın süt alerjisinin geçtiğini öğrenince havalar da uçtum. Ona günlük yoğur mayalayıp hergün taze taze yediriyorum.

Küçücük cezvede karıştırıyordum. Zaten ne kadarcık midesi var ki. Bize 1 günlük yetiyor. Hatta bazen bitmiyor bile.

Cam da daha güzel mayalandığına inandırmışım ben kendimi. Ne kadar doğrudur tartışılır tabiki…

Mayalama işlemime mikro dalga fırın da devam ediyorum. Kendi ısısıyla 4 saatte yoğurt hazir oluyor. Kızım da afiyetle yiyiyor.

Bazen icine meyva da rendeliyorum. Arada da meyvali yoğurt yapıyoruz 😊😊😊

Ek gıdalara geçiş aslında göründüğü kadar zor bir durum değildir. Önce biraz sabır gerektirir sonra da el çabukluğu. Ek gıdaların en sağlıklı tıptaki uygunluğu dolu dolu biten 6. Aydan sonra başlar.  Çevreniz de size bu konu da ısrarlı davrananlar, yada sizden onaysız bebeğinize ek gıdaya erken başlatmak isteyenler olacaktır. Sakın yapmayın. Doktorunuzla birlikte alacağınız kararlar bebeğiniz için en uygunu olacak asla unutmayın.

Şimdi ek gıdalara geçişte bilmemiz gereken en önemli kurallar;

• Ne zaman yedirmeliyim?
• Ne kadar yedirmeliyim?
• Ne yedirmeliyim?

Bu 3 kural bizim işimize yaracak altın bileziğimiz. Öncelikle bebeğinizin karnının aç olması gerekir. Emzirmeyle arasında en az 2 saat geçmiş olması gerekir. Ne kadara gelince. Bebeklerinizin midesi bir elinin yumruğu kadardır. Bu 2 yaşına kadar böyle gidecektir. Bebeğinize bundan fazlasını vermek sağlıklı değil aslında zararlıdır. Bunu da yemek istemiyorsa zorlamaya gerek yok. Daha baştan çocuğumuzu soğutursak sonrası bize işkence olur. Önce bebeklerde sıvıyla başlanmalıdır. Sebze çorbaları, sıkma meyve suları gibi. Bu sıvılara çocuğun bünyesi alışınca yavaş yavaş pürelere geçilebilir.

Bebekler 9. Aya girdiklerinde artık yemek seçmiyor duruma gelmiş olmaları ve kendi yemeklerimizden pürelere geçmiş olması oldukça sağlıklıdır. Bu çocuklarımız da bizim yemeklerimize ortakçı olduklarını gösterir. Bundan sonra ki aşamalar da artık onlar birer bireydi. Zorlamadan sık sık az az yedirmek bebeği sıkmayacak ve bize de işkence olmayacaktır.

Bebekler ek gıdalara geçişte sık sık kusarlar. Bunun sebebi midenin anne sütünden başka bir şeye alışık olmamasıdır. Endişe etmeye gerek yok bu durumda. Her aldığı farklı tatta kusma ihtiyacı duymadı oldukça doğal.

Haydi ek gıdalara başlayan anneler hepinize kolay gelsin…